Nashr qilingan 2024-09-22
Kalit so‘zlar
- nogironlar,
- tenglik,
- inklyuziv ta'lim, moslashish,
- o'qituvchilar tarkibi
Iqtibos keltirish uchun
Izoh
Ushbu tadqiqot davomida qiyosiy tahlilning nazariy usuli va so'rovning empirik usuli yordamida turli xil nogironligi bo'lgan talabalarning o'quv jarayoniga moslashish darajasi aniqlandi. Davlat tomonidan e'lon qilingan nogironlarning huquqlari va ularni amalda qo'llash imkoniyatlari o'rtasidagi tafovut aniqlandi. Nogiron talabalarning moslashishidagi asosiy to'siqlar to'g'risida xulosalar ishlab chiqilgan bo'lib, ular, birinchi navbatda, tengdoshlarining marginallashuvi va stigmatizatsiyasidan iborat; ikkinchidan, o'qituvchilar tomonidan (o'qituvchilarning nogironlar bilan ishlashga tayyor emasligi); uchinchidan, qarindoshlar va do'stlar tomonidan. Xulosalar shakllantirildi, tavsiyalar to'plami taklif qilindi.
Bibliografik manbalar
- Ahmad, A.H. 2022. Protection of the Rights of People With Disabilities in Saudi Arabia's Policies and Legal Framework: a Critical Analysis. Journal of Law and Political Sciences. 35:4. 71-90. URL: https://www.webofscience.com/wos/woscc/full-record/WOS:000880715400004 Date of application: 13.08.2024.
- Alshemari, H.; Stansberry Brusnahan, L. L. & Albagshi, A. 2023. Kuwait Parents’ Attitudes toward Inclusive Education for Students with Intellectual Disabilities in General Education. International Journal of Special Education. 38:1. 118–130. https://doi.org/10.52291/ijse.2023.38.11
- Bong, W. K., & Chen, W. 2021. Increasing faculty’s competence in digital accessibility for inclusive education: a systematic literature review. International Journal of Inclusive Education. 28:2. 197–213. https://doi.org/10.1080/13603116.2021.1937344
- Branig, Meinhardt; Engel, Christin; Schmalfuss-Schwarz, Jan; Mueller, Emma Franziska; Weber, Gerhard. 2022. Mobility for Smart Cities and Regional Development — Challenges for Higher Education. 1.389. 21-33 DOI: 10.1007/978-3-030-93904-5_3
- Carroll, J. M., Pattison, E., Muller, C. & Sutton, A. 2020. Barriers to bachelor’s degree completion among college students with a disability. Sociological Perspectives, 63(5), 809–832. https://doi.org/10.1177/0731121420908896
- Convention on the Rights of Persons with Disabilities and its Optional Protocol (A/RES/61/106). 2006. URL: https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/disability.shtml Date of application: 05.08.2024.
- Dollinger, M., & Hanna, L. 2023. Students with disabilities mentoring staff: supporting scalable academic development for inclusive education. International Journal for Academic Development. 1–13. https://doi.org/10.1080/1360144X.2023.2262968
- Edwards, M. 2022. Inclusive learning and teaching for Australian online university students with disability: A literature review. International Journal of Inclusive Education. 26:5. 510–525. https://doi.org/10.1080/13603116.2019.1698066
- Equal rights without equal opportunities. 2018. URL: https://www.gazeta.uz/ru/2018/12/03/changes/ Date of application: 07.08.2024.
- Kang, Jin; Chan, Adrian D.C.; Trudel, Chantal M.J.; Vucovic B. & Girouard, Audrey. 2021. Koli Calling '21: Proceedings of the 21st Koli Calling International Conference on Computing Education Research. 6. 1 – 6. https://doi.org/10.1145/3488042.3490021
- Kovačević, J., & Radovanovic, V. 2020. Social Distance Towards Students with Disabilities in Inclusive Education. International Journal of Disability, Development and Education. 70:1. 106–119. https://doi.org/10.1080/1034912X.2020.1856349
- Meleo-Erwin, Z.; Kollia, B.; Fera, J.; Jahren, A. & Basch, C. 2021. Online support information for students with disabilities in colleges and universities during the COVID-19 pandemic. Disability and Health Journal. 14:1. 101013. https://doi.org/10.1016/j.dhjo.2020.101013
- NCSEHE. (2020). National dashboard. 2021. URL: https://www.acses.edu.au/ from Date of application: 05.09.2024.
- O’Connor, U. & McNabb, J. 2020. Improving the participation of students with special educational needs in mainstream physical education classes: a rights-based perspective. Educational Studies. 47:5. 574–590. https://doi.org/10.1080/03055698.2020.1719385
- On measures to radically improve the system of state support for persons with disabilities. 2017. URL: https://lex.uz/docs/3436196?otherlang=3 Date of application: 07.08.2024.
- On the ratification of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities (New York, 13 December 2006). 2021. URL: https://lex.uz/ru/docs/5447430 Date of application: 08.08.2024.
- On the rights of persons with disabilities. 2020. URL: https://lex.uz/ru/pdfs/5049549 Date of application: 07.08.2024.
- Rasmuhamedova, Firuza. 2024. Inclusive education in Uzbekistan. URL: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfGE1s8JNwto9u2tx-pWpqEsfgNKcE3axPu_J7B0H2Ka1BNlw/viewanalytics Date of application: 05.09.2024.
- Rodríguez Herrero, P., Izuzquiza Gasset, D. & Cabrera Garcia, A. 2020. Inclusive education at a Spanish University: the voice of students with intellectual disability. Disability & Society. 36:3. 376–398. https://doi.org/10.1080/09687599.2020.1745758
- Rrofiah, K.; Ngenge , R. T.; Sujarwanto, S. & Ainin, I. K. 2023. Inclusive education at Universitas Negeri Surabaya: Perceptions and realities of students with disabilities. International Journal of Special Education. 38:2. 14–25. https://doi.org/10.52291/ijse.2023.38.18
- Scott, S. & Aquino, K. 2020. COVID-19 transitions: Higher education professionals’ perspectives on access barriers, services, and solutions for students with disabilities. Association on Higher Education and Disability. Google Scholar
- Tai, J.; Mahoney, P.; Ajjawi, R.; Bearman, M.; Dargusch, J.; Dracup, M. & Harris, L. 2022. How are examinations inclusive for students with disabilities in higher education? A sociomaterial analysis. Assessment & Evaluation in Higher Education. 48:3. 390–402. https://doi.org/10.1080/02602938.2022.2077910
- Tanure Alves, M. L. & Carvalheiro Campos, M. J. 2024. School physical education and disabled students: what about Paralympic sports? Journal of Curriculum Studies. 56:2. 191–206. https://doi.org/10.1080/00220272.2024.2306346
- Universal Declaration of Human Rights. 1948. URL: https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/declarations/declhr.shtml Date of application: 06.08.2024.
- Uzbekistan ratifies Convention on the Rights of Persons with Disabilities. 2024. URL: https://www.gazeta.uz/ru/2021/06/08/convention/ Date of application: 06.08.2024.
- Valdivieso, K.D. & Jadán-Guerrero, J. 2023. Technological Accessibility Plan for Students with Disabilities: An Experience in Inclusive Education. In: Mesquita, A., Abreu, A., Carvalho, J.V., de Mello, C.H.P. (eds) Perspectives and Trends in Education and Technology. Smart Innovation, Systems and Technologies. 320. Springer. Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-19-6585-2_51
- Zacharias, N. & Brett, M. 2018. The best chance for all: Student equity 2030 – A long term strategic vision for student equity in higher education. Retrieved April 15, 2019, from https://www.ncsehe.edu.au/publications/stude
- Yusof, Y.; Chan, C. C.; Hillaluddin, A. H.; Ahmad Ramli, F. Z. & Mat Saad, Z. 2020. Improving inclusion of students with disabilities in Malaysian higher education. Disability & Society. 35:7. 1145–1170. https://doi.org/10.1080/09687599.2019.1667304